Słońce – gwiazda centralna Układu Słonecznego, wokół której krąży Ziemia, inne planety oraz mniejsze ciała niebieskie. Słońce to najjaśniejszy obiekt na niebie i główne źródło energii docierającej do Ziemi. Zbudowane głównie z wodoru i helu. Ciśnienie 250 mld atmosfer. Temperatura na powierzchni ok.6000 K. Średnica ok. 1,4 mln km. Pokryte jest ciemnymi plamami.
    2. Merkury - pierwsza według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Jest planetą wewnętrzną, skalistą, zwaną także planetą „Lodu i ognia”. W ciągu doby występują 2 wschody i zachody Słońca. Obieg wokół Słońca 88 dni. Obrót wokół własnej osi 59 dni. Średnica 4 900 km. Odległość od Słońca 58 mln km. W dzień temperatura rozgrzewa się do 430°C a w nocy spada do -170°C. Nie posiada atmosfery. Nie ma księżyca.
    3. Wenus - druga według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Znana jest również pod nazwą Jutrzenki i jest najjaśniejszym ciałem niebieskim na niebie po Słońcu i Księżycu. Jest to planeta wewnętrzna, skalista. Masa, rozmiar i kształt podobne do Ziemi. Obieg wokół Słońca 225 dni. Obrót wokół własnej osi 243 dni. Średnica 12 100 km. Odległość od Słońca 108 mln km. Temp. Powierzchni 475°C. Atmosfera zawiera pary i krople kwasu siarkowego. Nie ma księżyca.
    4. Ziemia - trzecia według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Jest ona największa ze wszystkich planet wewnętrznych. Powierzchnię głównie zajmują oceany. Obieg wokół Słońca 365 dni. Obrót wokół własnej osi 24 h. Odległość od Słońca wynosi jedną jednostkę astronomiczną 150 mln km. Temp. Powierzchni 14°C. Atmosfera właściwa, złożona z 78% azotu, 21% tlenu i 1% innych gazów. Posiada 1 naturalnego satelitę, czyli Księżyc.
    5. Mars - czwarta według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Planeta skalista, wewnętrzna. Występuje woda i żelazo, czapy lodowe, pory roku, a także złożona atmosfera. Obieg wokół Słońca 2 lata. Obrót wokół własnej osi 24 h. Średnica 6 800 km. Odległość od Słońca 228 mln km. Temp. pow. od –93°C do 27°C. Posiada 2 księżyce.
    6. Jowisz - piąta według oddalenia od Słońca planetą Układu Słonecznego. Jest on zarazem największą i najcięższą planetą. Jest planetą gazową, zewnętrzną. Ma bardzo małą gęstość. Ciśnienie rzędu kilku milionów atmosfer i wodór staje się metalem. Obieg wokół Słońca 12 lat. Obrót wokół własnej osi 10 h. Średnica 143 000 km. Odległość od Słońca 778 mln km. Temp. pow. –150°C. Posiada 32 księżyce.
    7. Saturn - szósta według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Jest to planeta gazowa, zewnętrzna. Gęstość materii z jakiej jest zbudowany jest mniejsza od gęstości wody. Masa 75 razy większa od masy Ziemi. Obieg wokół Słońca 30 lat. Obrót wokół własnej osi 10 h. Średnica 121 000 km. Odległość od Słońca 1 430 mln km. Temp. pow. –180°C. Posiada 3 pierścienie. 28 księżyców, z których 2 mają atmosferę właściwą, a największy Tytan ma gęstą atmosferę.
    8. Uran - siódma według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Jest to planeta gazowa, zewnętrzna. Został on odkryty w 1871r. Spowity metanem. Obieg wokół Słońca 84 lata. Obrót wokół własnej osi – 17 h. Średnica 52 400 km. Odległość od Słońca 2 900 mln km. Temp. pow. od –271°C do –213°C. Posiada pierścienie i 15 księżyców.
    9. Neptun - ósma według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Został on odkryty w 1846r. Jest to planeta gazowa, zewnętrzna. Atmosfera niebieska od zawartego w niej metanu. Obieg wokół Słońca – 165 lat. Obieg wokół własnej osi 18 h. Średnica 50 000 km. Odległość od słońca 4 500 mln km. Temp. pow. –210°C. Posiada 4 bardzo rzadkie i wąskie pierścienie, a także ok.15 księżyców.

Czym są gwiazdy?

Pogodną nocą na niebie widzimy miliony małych, migocących punkcików. Są to gwiazdy. Kiedyś ludzie sądzili, że gwiazdy wiszą przyczepione do nieba i są w jednakowej odległości od ziemi (niektórzy nadal tak sądzą). Gdy Giordano Bruno wysunął przypuszczenia, że są to odległe słońca, spalono go za to na stosie. Po wielu latach okazało się jednak, że miał rację. Gwiazda to kula gazowa świecąca dzięki zasobom własnej energii, wytwarzanej w wyniku reakcji termojądrowych zachodzących w jej wnętrzu. Gwiazdy różnią się między sobą wiekiem, rozmiarami, masą, składem, temperaturą, barwą światła i jasnością. Wiek i czas życia gwiazd związany jest z jej masą. Rozmiary i masy gwiazd mogą być bardzo różne. Najmniej masywne są czerwone karły, których masy są rzędu paru dziesiątych masy Słońca, żyją wiele miliardów lat. Słońce to najlepiej poznana gwiazda w układzie słonecznym. Najbliżej ziemi położona jest gwiazda ProXima Centauri w odległości ok. 4,3 lat świetlnych. Największą znaną gwiazdą jest epsilon z gwiazdozbioru Woźnicy, 2700 razy większy od Słońca.


Dla odszukania oraz ich lokalizacji uczeni w starożytności pogrupowali skupiska sąsiadujących ze sobą gwiazd według kształtów w gwiazdozbiory. Wiele wieków przed naszą erą Grecy wyróżnili 48 gwiazdozbiorów, którym nadali imiona swoich bogów i herosów np. Orion, Andromeda, Kasjopeja.


Jednakże z krain, które zamieszkiwali nie można było dostrzec większości gwiazd półkuli południowej, zaczęto je obserwować i dzielić na gwiazdozbiory znacznie później. Większa ich część nosi nazwy przyrządów naukowych i ptaków np. Luneta, Kruk, Mikroskop. Obecnie niebo podzielone jest na 88 gwiazdozbiorów. Ich granice zostały określone w 1928r. przez Międzynarodową Unię Astronomiczną. Największy z nich to Wąż Wodny, a najmniejszy Krzyż Południa.


Czym jest galaktyka i jak jest zbudowana?

Galaktyka to duży, grawitacyjnie związany układ gwiazd, pyłu i gazu międzygwiezdnego, niewidocznej ciemnej materii i prawdopodobnie ciemnej energii. Może posiadać miliardy gwiazd, orbitujących wokół środka masy galaktyki. Oprócz pojedynczych gwiazd większość galaktyk zawiera duże ilości układów gwiazd oraz różne mgławice. Większość galaktyk ma rozmiary od kilku tysięcy do kilkuset tysięcy lat świetlnych. Istnieją trzy typy galaktyk: eliptyczna, spiralna oraz niereguralna. Droga Mleczna należy do galaktyk spiralnych. Chociaż ciemna materia i energia to ponad 90% masy galaktyki, to ich natura nie jest dobrze poznana. Istnieją pewne dowody, że super masywne czarne dziury mogą istnieć w centrum wielu lub wszystkich galaktyk.



Galaktyki eliptyczne – są najbardziej masywne. Kształtem przypominają nieco spłaszczoną kulę. Bryła ta nosi formalną nazwę elipsoidy obrotowej. Galaktyki eliptycznie nie mają ramion spiralnych. Dlatego mało w nich gazu i pyłu. Większość materii skupiona jest w starych gwiazdach, obiegających centrum po silnie wydłużonych orbitach.


Galaktyki spiralne – są najczęściej spotykane. Większość materii tych galaktyk skupia się w dysku. Charakterystyczną cechą tych galaktyk jest obecność ramion spiralnych. Ramiona składają się z młodych, gorących gwiazd oraz obłoków gazu i pyłu. W centralnym zgrubieniu znajduje się niezwykle duże zagęszczenie starszych gwiazd.


Galaktyki nieregularne – Maja osobliwy wygląd i ich kształt nie przypomina ani eliptycznych, ani spiralnych galaktyk. Te nieregularności kształtu mogą być wynikiem zderzenia z sąsiednią galaktyką bądź efektem innych gwałtownych procesów.